Chcesz mieć jak najdłużej piękny uśmiech, aby wzmocnić pewność siebie i podnieść poczucie atrakcyjności? Zależy Ci na tym, aby zęby były zdrowe i dobrze wyglądały? W takim razie przekonaj się, jak wielkie znaczenie ma diagnostyka stomatologiczna. Dlaczego czasami pojawia się konieczność wykonywania zdjęć RTG? Jakie znaczenie mają one w procesie leczenia? Przeczytaj!
- Na czym polega diagnostyka stomatologiczna?
- RTG zęba (punktowe)
- RTG boczne czaszki (cefalometria)
- Zdjęcie pantomograficzne (panoramiczne) zębów
- Tomografia komputerowa stożkowa ( CBCT )
- 1. Diagnostyka implantologiczna:
- 2. Ocena stanu zębów i korzeni:
- 3. Analiza zatok i struktur kostnych szczęki oraz żuchwy:
- 4. Planowanie leczenia ortodontycznego:
- 5. Diagnostyka chorób przyzębia i kości:
- 6. Diagnostyka chorób i nowotworów jamy ustnej:
- Przeciwwskazania do wykonania RTG
- Dlaczego warto korzystać z diagnostyki stomatologicznej?
Na czym polega diagnostyka stomatologiczna?
Proces ten można podzielić na dwa etapy. Pierwszym z nich jest wywiad medyczny. W ten sposób dentysta może ustalić m.in., od kiedy i na jakie dolegliwości pacjent się skarży. Oprócz tego lekarz ocenia stan zębów, dziąseł i przyzębia oraz błony śluzowej jamy ustnej i węzłów chłonnych.
Zdarza się jednak, że jest to niewystarczające, aby zdefiniować problem i zaplanować leczenie albo nawet wykryć zmiany próchnicowe we wstępnym stadium. Wówczas rozwiązaniem jest szczegółowsza diagnostyka stomatologiczna, która obejmuje różnego rodzaju badania. Jednym z nich jest wykonanie zdjęć RTG – punktowe, panoramiczne lub boczne czaszki (cefalometria). Uzyskane obrazy radiologiczne pozwalają określić, w jakiej kondycji są:
- pojedynczy ząb,
- cały zgryz,
- kości twarzoczaszki,
- tkanki kostne żuchwy.
Oprócz tego w ramach diagnostyki stomatologicznej wykonuje się jeszcze tomografię stożkową (CBCT).
RTG zęba (punktowe)
To jedno z podstawowych badań. RTG punktowe polega na prześwietleniu zęba wraz z otaczającymi go tkankami. Najczęściej stosuje się je w celu określenia stanu tych ostatnich oraz kości i korzeni wraz z wewnętrznymi strukturami.
Ten rodzaj diagnostyki stomatologicznej zazwyczaj wykonywany jest w leczeniu próchnicy oraz stanów zapalnych miazgi zęba i tkanek okołowierzchołkowych korzeni. Dzięki RTG punktowemu można zobaczyć przebieg, liczbę i stopień zakrzywienia kanałów. Umożliwia ono też wykrycie próchnicy na powierzchniach stycznych zębów, co często jest niewidoczne podczas zwykłego badania.
RTG boczne czaszki (cefalometria)
Polega na prześwietleniu bocznym czaszki (czyli z profilu) i pozwala ocenić wzrost kostny pacjenta oraz ustalić podłoże wady zgryzu. Jest niezastąpione zwłaszcza w terapii ortodontycznej – od diagnostyki stomatologicznej problemu, przez zastosowane leczenie, aż po kontrolę jego przebiegu oraz ocenę efektów.
Poza zgryzem RTG obrazuje też czaszkę, twarde i miękkie tkanki twarzy, podniebienie oraz zatoki przynosowe.
Zdjęcie pantomograficzne (panoramiczne) zębów
To badanie pozwala uzyskać płaski obraz twarzoczaszki w obrębie szczęki i żuchwy pacjenta. Zdjęcie RTG pantomograficzne wykorzystywane jest nie tylko w diagnostyce, ale i leczeniu stomatologicznym. Konieczność jego wykonania ma miejsce w przypadku:
- ekstrakcji zęba,
- chorób uzębienia i przyzębia (m.in. próchnicy i paradontozy),
- niewypełnionych kanałów, torbieli lub innych nieprawidłowości w jamie ustnej,
- leczenia ortodontycznego, implantacyjnego,
- po urazach żuchwy, szczęki itp.
Dzięki temu, że zdjęcie panoramiczne wykonuje się również u dzieci, możliwa jest kontrola wzrostu ich uzębienia.
RTG punktowe czy panoramiczne zębów, jak i cefalometria, trwają zaledwie chwilę. Są to badania nieinwazyjne, dlatego nie ma konieczności poczynienia wcześniej większych przygotowań. Należy tylko ściągnąć biżuterię lub inne elementy metalowe, które w jakikolwiek sposób mogłyby zaburzyć obraz.
Tomografia komputerowa stożkowa ( CBCT )
Badanie CBCT, czyli tomografia komputerowa stożkowa (Cone Beam Computed Tomography), to technika obrazowania stosowana w wielu dziedzinach medycyny, ale szczególnie popularna i użyteczna w stomatologii i ortodoncji. Pozwala na tworzenie trójwymiarowych obrazów kości, zębów oraz tkanek miękkich jamy ustnej z dużą dokładnością. Oto główne cele i zastosowania badania CBCT:
1. Diagnostyka implantologiczna:
CBCT jest nieocenionym narzędziem w planowaniu umieszczenia implantów dentystycznych. Pozwala na precyzyjne zmierzenie gęstości kości i określenie najlepszej lokalizacji dla implantu, co minimalizuje ryzyko komplikacji i zwiększa szansę na sukces zabiegu.
2. Ocena stanu zębów i korzeni:
Tomografia CBCT umożliwia bardzo szczegółową wizualizację struktury zębów, w tym układu korzeni i kanałów korzeniowych. Jest to szczególnie ważne w endodoncji (leczeniu kanałowym), gdzie dokładna wiedza o anatomii zęba pomaga w skutecznym usunięciu zainfekowanej miazgi i zapobiega przyszłym infekcjom.
3. Analiza zatok i struktur kostnych szczęki oraz żuchwy:
CBCT pozwala na dokładne obrazowanie zatok szczękowych i innych struktur kostnych, co jest pomocne przy diagnozowaniu problemów ENT (ucho, nos, gardło) oraz przy planowaniu operacji ortognatycznych, czyli korekt szczękowych.
4. Planowanie leczenia ortodontycznego:
Dzięki trójwymiarowym obrazom uzyskanym za pomocą CBCT, ortodonci mogą dokładniej planować przesunięcia zębów oraz inne interwencje, co jest kluczowe dla efektywnego i skutecznego leczenia ortodontycznego.
5. Diagnostyka chorób przyzębia i kości:
CBCT umożliwia identyfikację chorób przyzębia, takich jak zapalenie przyzębia, które może prowadzić do utraty kości. Badanie to dostarcza również ważnych informacji o stanie kości, które są niezbędne do prawidłowego planowania leczenia.
6. Diagnostyka chorób i nowotworów jamy ustnej:
Tomografia CBCT może również pomóc w wykrywaniu cyst, guzów i innych nieprawidłowości w jamie ustnej oraz w okolicznych tkankach, umożliwiając wczesne wykrycie i leczenie.
CBCT jest zatem badaniem o szerokim zastosowaniu, które znacząco wpływa na jakość diagnostyki i efektywność planowania leczenia w dziedzinie stomatologii i ortodoncji. To zaawansowane narzędzie diagnostyczne zapewnia lekarzom i pacjentom większe bezpieczeństwo i precyzję w medycznych interwencjach.
Przeciwwskazania do wykonania RTG
Mimo że podczas badań obrazowych wykorzystuje się niewielką dawkę promieni rentgenowskich, to jednak nie są obojętne dla zdrowia. O konieczności wykonywania zdjęć RTG u kobiet, które są w ciąży lub podejrzewają, że w nią zaszły, decyduje ostatecznie lekarz. Podobnie jest w przypadku małych dzieci. Badanie realizowane jest w sytuacji, gdy diagnostyka stomatologiczna jest niezbędna w związku z zastosowanym leczeniem.
Nie jest wskazane, aby RTG punktowe zębów robić zbyt często. Warto też poinformować lekarza, jeśli w ostatnim czasie miało ono miejsce.
Dlaczego warto korzystać z diagnostyki stomatologicznej?
Zazwyczaj większość osób do gabinetu dentysty zagląda tylko, gdy dzieje się już coś niepokojącego i szuka pomocy. Tymczasem warto najlepiej co pół roku monitorować stan swojego uzębienia. Diagnostyka stomatologiczna, w tym wykonywanie zdjęć RTG w jamie ustnej pacjenta, pozwala wykryć we wczesnym stadium wiele schorzeń zębów, kości bądź dziąseł, co zwiększa możliwość ich wyleczenia.
