Brzydki kolor zębów - skąd się biorą przebarwienia i jak je rozjaśnić?

Do często zgłaszanych problemów stomatologicznych należą przebarwienia zębów. Do ich powstawania mogą przyczyniać się zarówno czynniki miejscowe, jak i ogólne. Na utratę naturalnego koloru uzębienia może wpłynąć między innymi nagromadzenie kamienia nazębnego, palenie papierosów, a także spożywanie dużej ilości kawy i herbaty. W usunięciu ciemnego osadu pomocne mogą być zabiegi z zakresu stomatologii estetycznej i zachowawczej.

Najczęstszym powodem utraty naturalnego koloru zębów i pojawienia się na nich nieestetycznych przebarwień jest kamień nazębny. Płytka bakteryjna gromadząca się wzdłuż linii dziąseł powstaje głównie na skutek zaniedbań higienicznych. By zminimalizować ryzyko jej powstawania, niezwykle ważne jest szczotkowanie jamy ustnej minimum dwa razy dziennie.

Inną przyczyną żółtego odcienia uzębienia jest palenie papierosów. Zawarta w tytoniu nikotyna oraz substancje smoliste sprawiają, że na szkliwie osadza się nalot i szybciej gromadzi się kamień nazębny. Przebarwienia zębów mogą być też spowodowane przez czynniki ogólne, do których zalicza się uwarunkowania genetyczne, anomalie chromosomowe, zaburzenia metabolizmu, niedobory witamin i minerałów w diecie oraz przyjmowanie niektórych leków (np. takich jak tetracykliny).

W przypadku pojawienia się przebarwień w pierwszej kolejności zaleca się zaprzestanie palenia papierosów i ograniczenie barwiących napojów oraz usunięcie kamienia nazębnego. W tym celu najczęściej przeprowadza się skaling, który pozwala na eliminację osadów z uzębienia za pomocą ultradźwięków o odpowiednio dobranej częstotliwości. By odzyskać naturalny kolor zębów, w gabinecie stomatologicznym proponuje się także pacjentom pokrycie szkliwa specjalnym preparatem z fluorem.

Jeśli nieestetyczny kolor powstał na skutek palenia papierosów, można również sięgnąć po specjalistyczne pasty dla palaczy. Zawarte w nich substancje czynne mogą pomóc w zmniejszeniu widoczności ciemnych plam, ponownym uzyskaniu naturalnego odcienia, a także w przeciwdziałaniu przedwczesnemu starzeniu się zębiny.

Jeśli po higienizacji zęby nadal mają ciemniejszy odcień albo nierówny kolor, wtedy warto rozważyć zabiegi z zakresu stomatologii estetycznej:

• Wybielanie nakładkowe – indywidualne nakładki i żel do stosowania w domu; efekt narasta stopniowo, łatwiej kontrolujesz tempo.
• Wybielanie gabinetowe – szybki efekt w trakcie jednej wizyty; częściej pojawia się przejściowa nadwrażliwość, więc warto najpierw uporządkować stan jamy ustnej.
• Bonding – korekta koloru i drobnych niedoskonałości kompozytem, np. ukruszeń, nierównej krawędzi, niewielkich przerw.
• Licówki – cienkie „płatki” na przedniej powierzchni zębów, które potrafią zmienić kolor i kształt, gdy wybielanie nie daje oczekiwanego efektu.
• Icon – metoda na białe plamy i nierówny kolor szkliwa, gdy problem nie wynika z osadu, tylko z miejsca o innej strukturze szkliwa.

Sprawdź też inne problemy takie jak:

• Brzydki kształt zębów
• Krzywe zęby
• Krwawiące dziąsła
• Braki w uzębieniu
• Suchość w jamie ustnej

1. Czy przebarwienia zawsze da się usunąć domowymi sposobami?
   Nie. Osad z kawy, herbaty czy tytoniu czasem schodzi po higienizacji i dobrze dobranej pielęgnacji, ale przebarwienia „od środka” (np. po lekach albo urazie) zwykle wymagają leczenia w gabinecie.
2. Skąd wiadomo, czy przebarwienie leży na powierzchni zęba, czy w jego wnętrzu?
   Powierzchniowe częściej wyglądają jak nalot i nasilają się przy paleniu lub barwiących napojach. Wewnętrzne częściej dają jednolity, głębszy odcień jednego zęba albo całego uzębienia i nie schodzą po zwykłym czyszczeniu.
3. Czy skaling zawsze wystarczy, żeby poprawić kolor?
   Skaling usuwa kamień, a nie całą „warstwę barwników”. Często lepszy efekt wizualny daje pełna higienizacja z polerowaniem, bo wtedy zęby robią się gładsze i jaśniejsze optycznie.
4. Dlaczego zęby po czyszczeniu w gabinecie szybciej łapią osad?
   Najczęściej przyczyną jest dieta, palenie, niewyczyszczone przestrzenie międzyzębowe albo zbyt rzadkie usuwanie nalotu z języka. Po zabiegu warto też pilnować techniki szczotkowania i doboru pasty.
5. Czy wybielanie jest bezpieczne przy nadwrażliwości?
   Może nasilić ból, zwłaszcza na początku. W takich przypadkach lepiej najpierw wyciszyć wrażliwość, a dopiero potem dobierać metodę rozjaśniania.
6. Czy przebarwienia po lekach da się rozjaśnić tak samo jak te po kawie?
   Zwykle nie. Przebarwienia po tetracyklinach albo zaburzeniach mineralizacji mają inną „głębokość” i często wymagają innych metod niż samo usuwanie osadu.
7. Czy pasta „dla palaczy” realnie działa?
   Może ograniczyć nalot i lekko poprawić wygląd, ale nie zastąpi zabiegów, jeśli na zębach zalega kamień. Uważaj też na pasty mocno ścierne, bo przy częstym użyciu mogą pogarszać wrażliwość.
8. Co robić, aby efekt rozjaśnienia utrzymał się dłużej?
   Ogranicz barwiące napoje, popijaj je wodą, myj zęby regularnie, czyść przestrzenie międzyzębowe i język. W praktyce to właśnie te drobiazgi najczęściej decydują, czy osad wróci po kilku tygodniach, czy po wielu miesiącach.