Wyrastają jako ostatnie, potrafią przysporzyć wielu problemów. Czym są zęby mądrości i dlaczego dentyści często przeprowadzają ich ekstrakcję? Sprawdź, na czym polega chirurgiczne usuwanie ósemek i w jakich sytuacjach może być zalecane. Zadbaj o swoje uzębienie, nie dopuść do rozwoju infekcji i zapobiegaj wystąpieniu wad zgryzu.
Zęby mądrości teraz i w przeszłości
Pełne uzębienie każdego człowieka składa się z 32 zębów: siekaczy, kłów, zębów przedtrzonowych i trzonowców. Ich podstawową funkcją jest rozdrabnianie pokarmu. Mają też duży wpływ na prawidłową wymowę. W wyniku ewolucji wiele kwestii jednak uległo zmianie. Idealnym tego przykładem są zęby mądrości, które obecne uznaje się za narządy szczątkowe, czyli takie, które utraciły swoje funkcje. W dawnych czasach były niezbędne do kruszenia twardego pokarmu. Współcześni ludzie gotują, pieką, korzystają z zaawansowanej obróbki termiczną żywności i nie potrzebują dodatkowych trzonowców. Spożywane przez nich jedzenie jest łatwiejsze do gryzienia i lżej strawne.
Nasi przodkowie częściej tracili zęby, co było dużym zagrożeniem dla ich życia. Ten, kto nie był w stanie pogryźć pokarmu, nie mógł jeść i umierał. W takiej sytuacji ósemki były niezwykle potrzebne, ponieważ odgrywały rolę zapasowej pary trzonowców. Obecnie dostępne są różnorodne metody leczenia uzębienia i profilaktyki jego chorób. Sprawia to, że człowiek poradzi sobie z 28 zębami i ekstrakcja ósemek nie wpływa na komfort jego życia.
Dlaczego usuwa się ósemki?
Wyrzynanie zębów mądrości rozpoczyna się bardzo późno, średnio od 17. do 25. roku życia. W niektórych przypadkach może nastąpić jednak nawet 10 lub 20 lat później. Ile trwa ten proces? Ósemki wyrastają przez kilka tygodni lub kilka lat. Jeśli w jamie ustnej nie ma na nie wystarczająco dużo miejsca, wyrzynanie jest utrudnione i wiąże się z licznymi komplikacjami. Rośnięcie zębów w dorosłości daje takie same dolegliwości jak u malutkich dzieci, czyli obrzęk, zaczerwienienie i podrażnienie dziąseł, ból i uczucie dyskomfortu. Trzeba uważać, by nie doszło do stanów zapalnych.
Wady zgryzu i stłoczenie zębów
Jednym z najczęstszych problemów związanych z ósemkami jest ryzyko przemieszczenia się zębów i wystąpienia lub pogorszenia się wady zgryzu. Gdy w łukach zębowych jest zbyt ciasno, nowe trzonowce nie mają gdzie wyrosnąć i wywierają nacisk na całe uzębienie. Z tego względu mogą też rosnąć krzywo, drażnić dziąsła i policzki, powodować infekcje. Rezultatem skrzywienia zgryzu bywają bóle szczęki i głowy, pogorszenie dykcji, trudności z gryzieniem. Usuwanie zębów mądrości bardzo często zalecane jest przed leczeniem ortodontycznym. Wykonuje się je w celu ułatwienia korekcji i zapobiegania komplikacjom.
Infekcje i próchnica ósemek
Dbanie o higienę ostatnich trzonowców bywa trudne. Szczoteczka do zębów może nie sięgać całej powierzchni ósemek, a spieszący się z zakończeniem czynności higienicznych ludzie nie zwracają na to uwagi. Niedoczyszczony ząb jest bardziej narażony na próchnicę. Pojawiające się bakterie mogą szybko rozprzestrzenić się w jamie ustnej. Ponadto powodują erozję szkliwa, a więc ubytki, i nadwrażliwość. Zaawansowana próchnica grozi zapaleniem miazgi lub tkanek okołowierzchołkowych. Prowadzi też do stanów zapalnych całego organizmu, co może być bardzo niebezpieczne dla zdrowia lub życia człowieka. Z tego względu usuwanie zębów mądrości stanowi profilaktykę zakażeń i rozwoju próchnicy.
Trudne leczenie zębów mądrości
Co robić, gdy szkliwo ósemek jest już objęte erozją lub ząb nadaje się do leczenia kanałowego? Opracowanie położonych w najdalszym miejscu łuku zębowego trzonowców stanowi duże wyzwanie. Są trudniej dostępne dla dentysty, często mają nieregularne kształty, różną liczbę korzeni. W takim przypadku zabieg endodoncji może okazać się wyjątkowo czasochłonny, kosztowny, a nawet nieefektywny. Pomimo interwencji lekarskiej zęby mądrości za jakiś czas znów mogą stać się źródłem problemów. Właśnie dlatego wykonywana jest ich ekstrakcja i w większości sytuacji rezygnuje się z leczenia zachowawczego.
Zatrzymanie wzrostu ósemki
Dość powszechnym zjawiskiem są zatrzymane ósemki. Zostają uwięzione w kości szczęki lub żuchwy. Dzieje się tak przez brak anatomicznej możliwości prawidłowego wyrżnięcia, nietypowy kształt zęba lub brak miejsca w jamie ustnej. Czym to się objawia w praktyce? Wśród symptomów wymienić można ból wynikający z ucisku na nerw, stan zapalny, paradontozę oraz szczękościsk. Wówczas zalecane jest usunięcie niewyrżniętej ósemki, by zapobiec zakażeniom i chorobom przyzębia, jakie może spowodować.
Ekstrakcja zębów mądrości
Jak przebiega chirurgiczne usuwanie zębów mądrości w praktyce? Wszystko rozpoczyna się od diagnostyki. Chirurg chce jak najwięcej wiedzieć o stanie i położeniu ósemek, by przygotować się do zabiegu. W celu oceny warunków anatomicznych można wykonać zdjęcie pantomograficzne i tomografię stożkową. Warto wybrać się również na badanie krwi i przeprowadzić ocenę układu krzepnięcia. Osoby cierpiące na poważne choroby przewlekłe i problemy z krzepliwością krwi mogą wymagać zabiegu w warunkach szpitalnych. W większości przypadków ekstrakcja odbywa się jednak w gabinecie stomatologicznym.
Usuwanie ósemki krok po kroku
Standardowy zabieg usuwania ósemek można opisać w kilku prostych krokach. Po pierwsze, stosowane jest znieczulenie miejscowe. Po drugie, stomatolog posługuje się narzędziami chirurgicznymi do rozchwiania i wyjęcia zęba, w tym kleszczami i dźwignią. W niektórych sytuacjach konieczne jest dłutowanie przy wykorzystaniu wiertarki kostnej. Na koniec zakładane są szwy, które mają zapobiegać rozejściu się rany oraz przyspieszać jej gojenie. Zdejmuje się je średnio po 7 dniach od wykonania zabiegu ekstrakcji.
Narkoza i znieczulenie miejscowe
Czasami znieczulenie miejscowe może okazać się niewystarczające. Chirurgiczne usuwanie ósemek pod narkozą wskazane jest między innymi u dzieci i osób z zaburzeniami psychicznymi, które ze względu na swoją chorobę nie są w stanie spokojnie znieść zabiegu. Narkoza polega na podaniu leków wywołujących stan podobny do snu. Wymaga współpracy z anestezjologiem i wypełnienia specjalnej ankiety. O rodzaju znieczulenia decyduje chirurg.
Zalecenia przy ekstrakcji zęba
Bezpośrednio przed usuwaniem zębów mądrości warto unikać ciężkich posiłków. Mogą one przyczynić się do mdłości i wymiotów po znieczuleniu. Po zabiegu natomiast zalecenia są różne, zależą od poziomu jego skomplikowania. Czasami przyjmuje się antybiotyk i środki przeciwbólowe. Wskazane jest wykonywanie zimnych okładów przez kilka godzin po ekstrakcji. Ponadto należy wstrzymać się z paleniem papierosów i intensywnym płukaniem jamy ustnej. Warto również zwrócić uwagę na swoją dietę. Najlepiej unikać gorących napojów, pikantnych potraw i twardego jedzenia, które mogłoby podrażnić ranę. Miejsce, z którego usunięto ząb, przez kilka dni nie powinno być szczotkowane.
Czy warto usuwać zęby mądrości?
Jak widać, ekstrakcja ósemek przeprowadzana jest ze względów medycznych, w ściśle określonych sytuacjach. Czy warto usuwać zęby mądrości jeśli wyrosły prawidłowo i nic się z nimi nie dzieje? Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Trzeba jednak pamiętać, że dbanie o higienę ostatnich trzonowców wymaga więcej uwagi. Przy każdym szczotkowaniu zębów trzeba upewnić się, że szczotka dotarła do nich z każdej strony. W profilaktyce próchnicy dużą rolę odgrywa też nitkowanie, które usuwa resztki pokarmowe z trudno dostępnych przestrzeni międzyzębowych. Skaling, piaskowanie i fluoryzacja są natomiast metodami na pozbycie się osadu i kamienia oraz wzmocnienie szkliwa, co robi się, by zapobiec jego erozji.
Chirurgiczne zabiegi stomatologiczne
Ból, obrzęk, przesuwające się zęby i w efekcie wady zgryzu… To tylko niektóre z objawów wyrastania ósemek. Chcesz się ich pozbyć? Zadbaj o swoje zdrowie i przeprowadź dokładną diagnostykę tego, co dzieje się w Twojej jamie ustnej. Na konsultację chirurgiczną możesz umówić się telefonicznie. Decydując się na ekstrakcję zębów mądrości, przestrzegaj zaleceń przed i po zabiegu.
