Ze względu na rozpowszechnienie choroby przyzębia stanowią jeden z istotniejszych problemów współczesnej stomatologii. Ich diagnozowaniem i leczeniem zajmuje się periodontologia. Postęp w medycynie spowodował, że dzisiaj ta rozbudowana dziedzina koncentruje się na wielu różnych problemach związanych ze zdrowiem jamy ustnej. Kiedy dokładnie została wyodrębniona jako oddzielna gałąź dentystyki? Jakie są najczęstsze choroby tkanek przyzębia? Jakie schorzenia i objawy mogą stanowić wskazanie do odwiedzenia lekarza periodontologa? Odpowiedzi znajdziesz poniżej. Zapraszamy do lektury.

Spis treści schowaj

Czym zajmuje się periodontologia?

Przyzębie jest niezwykle ważnym elementem narządu żucia. To dzięki niemu możliwe jest rozdrabnianie pokarmów, formowanie kęsów, a także prawidłowe wymawianie zgłosek. Periodontologia jest dziedziną zajmującą się leczeniem chorób tkanek współdziałających ze sobą w utrzymywaniu łączności między zębami a szczęką. Niewiele osób wie, że początkowo była określana mianem parodontologii, ze względu na najpowszechniejsze schorzenie przyzębia – paradontozę. Współcześnie ta dynamicznie rozwijająca się gałąź stomatologii skupia się nie tylko na chorobach dziąseł i zębodołów, ale także na dolegliwościach błon śluzowych jamy ustnej.

Kim jest lekarz periodontolog?

Specjalista w dziedzinie periodontologii koncentruje się przede wszystkim na badaniu, diagnozowaniu oraz leczeniu chorób przyzębia. W swojej codziennej pracy spotyka się m.in. z takimi problemami jak odsłonięte szyjki zębowe, krwawienie z dziąseł, nieprzyjemny zapach z ust, ruchomość zębów. Prężny rozwój tej dziedziny stomatologii i pojawienie się cyfrowych urządzeń sprawiły, że dzisiaj lekarz periodontolog dysponuje całym wachlarzem zaawansowanych metod leczenia chorób przyzębia. Ważnym aspektem procesu terapeutycznego jest pełna diagnostyka cyfrowa, która pozwala na dokładne poznanie struktur anatomicznych oraz precyzyjne określenie źródła problemu.

Jakie są najczęstsze przyczyny chorób przyzębia?

Krwawienie z dziąseł, ból i odsłonięcie szyjek zębowych w większości przypadków jest spowodowane niewłaściwą higieną jamy ustnej. Istotną rolę w procesie rozwoju choroby odgrywa obecność złogów bakteryjnych, czyli gromadzenie się płytki nazębnej. Jej skład zależy od diety, warunków anatomicznych, szybkości przepływu śliny, a także od częstotliwości zabiegów higienicznych jamy ustnej. Pod wpływem namnażania się patogennych drobnoustrojów dochodzi do szeregu niekorzystnych zmian objawiających się zaczerwienieniem, obrzękiem oraz krwawieniem podczas szczotkowania zębów.

Ponadto do wystąpienia chorób przyzębia mogą przyczyniać się następujące czynniki:

  • predyspozycje genetyczne,
  • zmiany zachodzące w tkankach wraz z wiekiem,
  • cukrzyca,
  • osteoporoza,
  • palenie tytoniu,
  • nadużywanie alkoholu.

Schorzenia takie mogą być ponadto rezultatem zaburzeń hormonalnych oraz chorób ogólnoustrojowych przebiegających z wrodzonymi lub nabytymi niedoborami odporności.

Najczęściej spotykane choroby przyzębia

Jedną z najpowszechniejszych chorób tkanek przyzębia, której leczeniem zajmuje się lekarz periodontolog, jest paradontoza. Postępujący zanik kości i dziąseł wokół zębów może być spowodowany czynnikami genetycznymi, niewłaściwą higieną jamy ustnej, zaburzeniami układu immunologicznego, a także niektórymi schorzeniami ogólnoustrojowymi, takimi jak cukrzyca czy nadczynność tarczycy. Leczenie periodontologiczne jest długotrwałe, a jego cena w dużej mierze zależy od ogólnego stanu jamy ustnej pacjenta. Choroba nie powinna być bagatelizowana, ponieważ nieleczona może mieć negatywny wpływ na zdrowie, a także powodować utratę nawet zdrowych zębów poprzez ich rozchwianie.

Zapalenie dziąseł

Stan zapalny obszarów dziąsła jest uwarunkowany obecnością płytki nazębnej, a jego najczęstszym objawem klinicznym jest krwawienie pojawiające się podczas szczotkowania. W zależności od ilości chorobotwórczych mikroorganizmów oraz kondycji zdrowia pacjenta schorzenie może przybierać różną intensywność. W celu zwalczenia procesu zapalnego lekarz periodontolog zwykle wykonuje dokładne oczyszczenie zębów w gabinecie. Ponadto w niektórych przypadkach konieczne jest wdrożenie antybiotykoterapii. Istotna jest też właściwa higiena jamy ustnej.

Włókniakowatość dziąseł

Jedną z nielicznych chorób stomatologicznych przebiegających bez objawów zapalnych i bólowych jest włókniakowatość dziąseł. Schorzenie to objawia się nadmiernym rozrostem elementów tkanki łącznej wchodzącej w skład kości szczęki. Często bierze swój początek w okresie dzieciństwa w trakcie wyrzynania się zębów mlecznych lub stałych. Na jego wystąpienie mogą mieć wpływ czynniki genetyczne, urazy, zaburzenia hormonalne. Jak leczyć przerost dziąseł? Kuracja zazwyczaj polega na podawaniu odpowiednich środków farmakologicznych. Duże guzki, powodujące zaburzenia mowy i przeszkadzające w zamykaniu ust, są wycinane.

Przewlekłe zapalenie przyzębia

Zmiany zachodzące w obrębie tkanek przyzębia w początkowym stadium są odwracalne. Jeśli jednak są lekceważone przez długi czas, wówczas mogą przejść w postać przewlekłą. Drobnoustroje wchodzące w skład płytki powodują stopniowe osłabienie struktury zębów, co prowadzi do ich rozchwiania, a w rezultacie do wypadania. Leczenie periodontologiczne przewlekłego zapalenia przyzębia zwykle jest długie i żmudne. Co pochłania najwięcej czasu podczas kuracji? Zazwyczaj jest to usunięcie stanu zapalnego oraz zapobieganie recesji dziąseł, czyli przywrócenie ich do stanu pierwotnego.

Kiedy można rozważyć wizytę u periodontologa?

Większość chorób tkanek przyzębia rozwija się latami na bazie długotrwałego i nieleczonego procesu zapalnego. Bagatelizowanie takiego stanu może prowadzić nawet do utraty zębów, dlatego nie należy go lekceważyć. Jednym z pierwszych sygnałów wskazujących na to, że stan przyzębia uległ pogorszeniu, jest krwawienie z dziąseł. Najczęściej pojawia się podczas szczotkowania i nitkowania zębów. Pozostałe objawy, które powinny skłaniać do wizyty u lekarza periodontologa, to:

  • odsłonięcie szyjek zębowych,
  • chwiejność zębów,
  • zaczerwienienie i obrzęk dziąseł,
  • nadwrażliwość na ciepłe i zimne pokarmy i napoje,
  • zmiana zgryzu,
  • przykry zapach z ust.

Oprócz leczenia paradontozy, specjaliści w dziedzinie periodontologii zajmują się przeprowadzaniem zabiegów, których celem jest dokładne oczyszczenie uzębienia z nagromadzonej płytki oraz wygaszenie stanu zapalnego. Do gabinetu stomatologicznego często zgłaszają się pacjenci, którzy chcą wyeliminować problem kieszonek dziąsłowych lub pozbyć się nieświeżego oddechu.

Leczenie chorób tkanek przyzębia

W przypadku zapalenia dziąseł pierwszym etapem jest staranne usunięcie złogów nazębnych, oczyszczenie kieszonek z bakterii oraz wyeliminowanie czynników sprzyjających zaleganiu płytki. Pacjentom z zaawansowanymi chorobami przyzębia zaleca się szczotkowanie zębów bardzo miękką szczoteczką oraz płukanie jamy ustnej preparatami zawierającymi chlorheksydynę, substancję wykazującą właściwości antyseptyczne. Powodzenie leczenia periodontologicznego zależy przede wszystkim od momentu, w którym zostało podjęte oraz od współpracy pacjenta. W niektórych sytuacjach kuracja powinna uwzględniać dobór odpowiednich antybiotyków oraz stosowanie leków ograniczających wzrost płytki bakteryjnej.

Na czym polega profilaktyka chorób przyzębia?

Ignorowanie pozornie błahych dolegliwości, takich jak krwawienie czy bolesność dziąseł, może prowadzić do rozchwiania zębów i wymagać długotrwałego leczenia periodontologicznego. Zmiany zapalne przyzębia stanowią też źródło bakterii i mediatorów zapalnych powodujących wzrost ryzyka wystąpienia schorzeń układu sercowo-naczyniowego, reumatoidalnego zapalenia stawów, osteoporozy. W profilaktyce chorób przyzębia bardzo duże znaczenie mają prawidłowa higiena jamy ustnej oraz regularne wizyty kontrolne u dentysty. Miejscem, w którym wykonywane są zabiegi z zakresu stomatologii zachowawczej, jest Klinika stomatologiczna SmileUp w Warszawie. Więcej informacji na temat usług stomatologicznych oraz ich cennik udostępniamy na naszej stronie.

Autor: lekarz dentysta periodontolog Ewa Hołda